Huize Sophia, Klooster Opveld

Transformatie van klooster tot zorgcomplex

Een voormalig kloostercomplex én rijksmonument transformeren tot een woon-zorgcomplex, was de opgave die V/architecten kreeg van GEN residenties. Klooster Opveld – residentie Sophia – is een voormalig landhuis, klooster en verzorgingshuis in Maastricht, die plaats gaat bieden aan 17 zorgstudio’s inclusief 24-uurszorg voor ouderen met geheugenstoornissen.

Klooster Opveld is gelegen aan de Veldstraat in de wijk Vroendaal in Maastricht en bood ruim een eeuw lang onderdak aan de zusters van de Voorzienigheid van Ruillé. Het 18e-eeuwse landhuis met kloostertuin en het klooster met kloosterkapel uit het begin van de 20e eeuw vormen een rijksmonument.

Het pand is deels afgeschermd van de straat door een lange muur en aan de andere zijde ontvouwt zich het oorspronkelijke ‘lustbos’, dat getransformeerd wordt naar beleeftuin. Door de gedeeltelijke beslotenheid naar de straat toe en de open verbinding met de beleeftuin maakt deze locatie een ideale plek voor ouderen met een geheugenstoornis. De bewoners ervaren enige vorm van privacy maar worden toch betrokken bij de groene omgeving met de diverse terrassen en wandelpaden waardoor zij een gevoel van geborgenheid en vrijheid behouden. De inpassing aan de rand van de woonwijk zorgt voor verbinding en voorkomt gevoel van isolement.

Programma

Nobama Care gaat in het voormalige kloostercomplex 17 zorgstudio’s aanbieden voor ouderen met geheugenstoornissen. De zorgstudio’s zijn tussen de 26 en 50m2 groot en allemaal voorzien van een eigen zorgbadkamer. In de gemeenschappelijke luxe woon- en tuinkamer is er ruimte voor eten, ontmoeting en activiteiten.

In het bestaande kloostergebouw wordt op de begane grond een groot deel van de algemene ruimtes voorzien, waaronder een beleefkeuken met plek om te eten, te ontmoeten en met diverse ondersteunende functies. Om voldoende ruimte te voorzien wordt een multifunctionele tuinkamer gerealiseerd aan de westzijde van de kloostergebouw. Deze tuinkamer krijgt door de vele ramen een open karakter waardoor het contact met de omgeving wordt gestimuleerd. Vanuit de tuinkamer is er een direct contact met de beleeftuin.

Op alle drie de bouwlagen van het kloostergebouw bevindt zich een diversiteit aan zorgstudios, verdeeld op basis van de zorgvraag.

Concept

Het gebouw bestaat uit het oorspronkelijke historische landhuis uit 1774 met een 19de -eeuwse uitbreiding In 1912 werd de entreevleugel toegevoegd, gevolgd door een rondgang aan de achterzijde. Om de oorspronkelijke tijdslagen weer zichtbaar te maken is de entree verplaatst naar de oorspronkelijke, monumentale vestibule. Hierdoor is een heldere en logische routing door en naar het gebouw ontstaan.

Door de vernieuwde benadering van het entreegebied komen zowel het klooster als de entree weer volledig tot hun recht, wat zorgt voor meer openheid en een duidelijke verbinding tussen het klooster, de kerk en het appartementencomplex. Dit gebied behoudt daarbij zijn multifunctionele karakter.

Het nieuwe paviljoen is zo gepositioneerd dat de kwaliteit van de beleeftuin en de oorspronkelijke Westgevel benadrukt wordt. Een slanke glazen gang verbindt het paviljoen met de hoofdbouw , met respect voor het monument en een eigen, bescheiden identiteit die niet concurreert met het bestaande gebouw. Vanuit de straat ontstaat een zichtlijn die de westgevel zichtbaar maakt, waardoor een harmonieuze samensmelting tussen oud en nieuw tot stand komt.

Om het wooncomfort van de bewoners te bevorderen, was verduurzaming van het pand noodzakelijk. Gezien de monumentale status van de buitengevel en interieurelementen in is er gekozen voor na-isolatie aan de binnenkant. Op plekken waar niet geïsoleerd kon worden, is er gekozen om radiatoren en achterzetramen te plaatsen om extra koudeval te voorkomen. Het paviljoen is voorzien van een groot overstek om de warmtelast en energievraag in de zomer te verminderen.